موقعیت جغرافیایی :

 

استان کرمان : پهناورترین استان‌ ایران و مرکز آن کلانشهر کرمان است.

 

استان کرمان در جنوب شرقی ایران قرار گرفته و جمعیت آن در سال ۱۳۹۵ و بر اساس آمار مرکز آمار ایران برابر با ۳٬۱۶۴٬۷۱۸ تن بوده‌است. کرمان با در بر گرفتن بیش از ۱۱ درصد از وسعت ایران با حدود ۱۸۳٬۲۸۵ کیلومتر مربع بزرگی دارد و پهناورترین استان ایران می‌باشد این استان از نظر جغرافیایی بین مدارهای 55 دقیقه و 25 درجه تا 32 درجه عرض شمالی و 26 دقیقه و 53 درجه تا 29 دقیقه و 59 درجه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است. این استان از نظر وسعت دومین استان کشور است از شمال به استان های یزد و خراسان جنوبی،‌از جنوب به استان هرمزگان ،از شرق به استان سیستان و بلوچستان و از غرب به استان فارس محدود می شود.این استان دارای 23 شهرستان، 46 بخش ،143 دهستان و 59 شهر می باشد.

————————————————————-

شهرستان های استان کرمان عبارتند از :

 

 

————————————————————————

موقعیت طبیعی :

 

 

—————————————————————–

موقعیت اقتصادی :

 

 

منطقه کرمان به دلیل پتانسیل بالای معدنی امکانات بالقوه زیادی برای ایجاد صنایع وابسته به محصولات معدنی دارد که بعضی از این معادن از غنی ترین معدن ها در سطح کل کشور می باشد. هم اکنون در این استان بیش از150 معدن شناخته شده است . شناخت منابع معدنی استان جهت استفاده مفید و موثر آنها و ایجاد و توسعه صنایع کوچک و بزرگ وابسته به آن می تواند نقش مهمی در برنامه ریزیهای صنعتی و عمرانی و نیز بهبود وضع اقتصادی استان داشته باشد . این منطقه از لحاظ زمین شناسی و ذخائر معدنی دارای موقعیت ویژه ای است به طوری که قسمت اعظم تشکیلات دوران مختلف زمین شناسی در این محل رخ داده است و به همین جهت است که قسمت اعظم معادن استان مربوط به دورانهای قدیم می باشد و معادن فلزی از قبیل آهن مس سرب و روی دارای سابقه چند هزار ساله برای بهره برداری می باشند . عمده ترین معادن استان شامل معادن مس سرچشمه به ذخیره یک میلیارد تن مس میدوک شهربابک به ذخیره 80 میلیون تن مس ، چهار گنبد به ذخیره 45 میلیون تن و حدود 30 اندیس دیگر که ارزش اکتشافی را داراست همچنین هشت معدن ذغال سنگ با ذخیره ای معادل 200 میلیون تن ، 10 معدن سرب و روی و معادن سنگ آهن گل گهر سیرجان به ذخیره ای بیش از یک میلیارد تن و جلال آباد زرند با ذخیره ای معادل 150 میلیون تن کرومیت بافت و اسفندقه و فاریاب جیرفت با ذخائری معادل یک میلیون تن همچنین ذخائر غیر فلزی سولفات و سود راین باربیت رفسنجان دولومیت سیرجانو سیلیس شهربابک و رفسنجان می باشد . علاوه بر آن معادن سنگ تزئینی استان کرمان به لحاظ میزان ذخیره انبوه و تنوع و کیفیت مرغوب دارای جایگاه ویژه ای است که در خور توجه می باشد . سابقه درخشان تجارت و وجود کارخانجات بافندگی ابریشم و پنبه و پشم ، در قرون اولیه در شهر و واقع شدن بر سر راه هندوستان ، ضرورت پیدایش مکانهای مناسبی برای عرضه کالاهای داخلی و وارداتی را ایجاد کرده است . از منابع اقتصادی مهم دیگر استان تولید پسته که بیشترین صادرات پسته ایران از این منطقه است .

 

——————————————————————–

ويژگي‌هاي فرهنگي :

استان كرمان محل سكونت مردمي با عقايد متنوع ديني و مذهبي است كه عمدتاً تحت تاثير فضاي فرهنگي اسلامي و ايراني شكل گرفته است.علاوه برمسلمانان شيعه، پيروان زرتشت، فرقه شيخيه، اهل حق و. . . . نيز در محدوده استان زندگي مي‌كنند كه هر كدام از آنها آيين و مراسم مذهبي و ديني خاصي دارند.به طور كلي فرهنگ منطقه كرمان بر بنياد دو عامل شكل گرفته است. از يكسو زيستگاه طبيعي و اقليمي خاص و از سوي ديگر تاريخ سخت و پر جنگ و جدال آن. اين جدال دايمي با طبيعت كويري منطقه و دور افتادگي جغرافيايي، ساليان متمادي ادامه داشته و به قناعت و صبوري مردم منطقه منجر گرديده است.

——————————————————————

فرهنگ زرتشتی :

در حال حاضر نزديك دو هزار زرتشتي در كرمان زندگي مي‌كنند. اين اقليت مذهبي داراي آيين‌ها و مراسمي هستند كه از اعتقادات ديني آنها سرچشمه مي‌گيرد و اجراي بعضي از مراسم آنها در تمام جامعه كرمان به چشم مي‌خورد. آيين‌هايي مثل جشن سده و جشن مهرگان از جمله آنها مي‌باشد.

—————————————————————

اعياد مذهبی :

مراسم جشن‌هاي مذهبي مسلمانان از قبيل عيد قربان، عيد فطر،. . . . با شكوه تمام در سراسر استان برگزار مي‌شوند. برگزاري مراسم مذهبي اين اعياد در روستاها و در ميان عشاير استان رونق ويژه‌اي بر خوردار است و در مناطق شهري نيز به ويژه در ميان خانواده‌هايي كه عقايد عميق مذهبي دارند به نحو برجسته‌اي برگزار مي‌شود.

——————————————————————-

پته دوزی :

پته دوزي خاص زنان است. نقشه‌هاي پته از نقشه قالي مايه گرفته و با بوته، جقه و گلبرگ‌هايي همراه است پته دوزي به عنوان يك سرگرمي و ذوق شخصي و هم به منظور تامين قسمتي از مخارج زندگي به صورت يك حرفه خانگي در آمده است.

—————————————————————–

قالي بافی :

قالي كرمان از قديم به عنوان نفيس ترين و ظريف ترين قالي ايران و دنيا شهرت داشته كه در سال‌هاي اخير تا حدودي از اهميت و كيفيت آن كاسته شده است. كرمان پشم بسيار مرغوبي براي قالي بافي دارد. نوع آن شبيه پشم خراسان است و از پشم كرمانشاه قدري سبك‌تر و ظريف‌تر مي‌باشد. همچنين چربي پشم كرمان بيش از چربي پشمي است كه در نواحي شمال به دست مي‌آيد.

————————————————————

دو شهر بم و رفسنجان مراكز اصلي تهيه پشم كرمان به شمار مي‌آيند. شهرت قالي كرمان به در آميزي رنگ و طرح آن است. طرح و رنگ قالي كرمان يكي از نفيس ترين، زيبا ترين و خوش سبك ترين بافته‌هاي جهان به شمار مي‌آيد.علاوه بر قالي، قاليچه، گليم، جاجيم و ديگر صنايع دستبافت كه جزء‌ سوغاتي‌هاي اين منطقه محسوب مي‌شود، پسته كرمان و رفسنجان و ساير شهرهاي استان به عنوان اصلي‌ترين سوغاتي آن است كه نه تنها شهرت ملي، بلكه از شهرت جهاني نيز برخوردار هستند.

———————————————————-

شهر كرمان :

در مدارک تاريخي و جغرافيايي اسلامي ، اين منطقه كرمان،كارمانيا،ژرمانيا،كريمان،كارماني و كرماني ذكر شده است. اگر كارمان را در كلمه در نظر بگيريم(كار)‌ به معني جنگ و(مان) به مفهوم محل است كه در مجموع معني(جايگاه دلاوري و نبرد) دارد.

برخي از جغرافيا‌دانان، نام قديم اين شهر را گواشير (بردشير) خوانده‌اند. گفته مي‌شود‍؛ گواشير همان (كوره‌اردشير) يا شهر اردشير بوده است كه به تدريج به (گواشير) تبديل شده است. به استناد منابع تاريخي عرب و يهود، كرمان منسوب به كرمان بن هيتال بن ارفحشه بن سام بن نوح است و نام آن در كتيبه بيستون به صورت (يوتيه) ذكر شده است. در دوره ساسانيان فرمانرواي كرمان، عنوان شاه داشت، چنانكه بهرام چهار (388-389 ميلادي) به مناسبت اينكه در زمان پدرش والي كرمان بود به كرمانشاه (شاه كرمان) معروف بود.

————————————————-

در اين دوره سيرجان مهم ترين ناحيه كرمان محسوب مي‌شد. در دوره اسلامي و مقارن با 21 تا 24 هجري قمري و سالهاي بعد از آن، كرمان همواره مورد هجوم اعراب قرار گرفت تا سرانجام در سال 253 هجري قمري به تصرف يعقوب ليث، موسس سلسه صفاريان درآمد.پس از آن اين سرزمين در زير سلطه حكومت‌هاي قدرتمند زمان مانند سامانيان، ديلميان، آل بويه و سلاجغه قرار گرفت. در سال 619 هجري قمري مقارن با رسيدن چنگيزخان به خراسان، براق حاجب از امراي خوارزمشاهيان بر كرمان استيلا يافت و رسماً سلسله قراختائيان را بنيان گذاشت.

بعد از انقراض اين سلسله كرمان ضميمه متصرفات امير تيمور گوركاني شد و پس از تيموريان سلسله‌هاي قراقويونلو و آق‌قويونلو به ترتيب كرمان را تصرف كردند.محمود افغان در دوبار لشگر كشي به كرمان به قصد تصرف اصفهان سرانجام توانست در سال 1132 هجري‌قمري، كرمان و سپس اصفهان را به زير سلطه خود در آورد.

————————————————————-

پس از دفع اشرف افغان توسط نادر و خلع شاه طهماسب دوم از سلطنت،كرمان مانند ساير مناطق ايران به تصرف نادر،مؤسس سلسله افشاريه در آمد. بعد از كشته شدن او كرمان دستخوش هرج و مرج گرديد و به وسيله افغان‌ها و بلوچ‌ها تاراج شد.كريم خان زند(1163- 1193 هجري قمري) پس از سركوبي مخالفان خود،خدامراد زند را با سپاهي به كرمان فرستاد و اين سردار بدون هيچ گونه مانعی كرمان را تصرف كرد.

بعد از انقراض سلسله زنديه به وسيله آغامحمدخان ‌قاجار و تصرف كرمان، فرمان قتل عام اهالي بي‌گناه كرمان صادر شد و به دستور وي 20 هزار نفر از نعمت بينايي محروم شدند و از سرهاي عده‌اي از ساكنان بي‌گناه كرمان، كله مناره‌ها بر پا گرديد. شهر امروزي كرمان به بركت توسعه صنعتي،كشاورزي و فرهنگي،يكي از آبادترين شهرهاي ايران به حساب مي‌آيد.

——————————————————————

مراكز تاريخي و باستانی :

1. آب انبار علي مردان خانمدرسه گنجعلي خان 2.  مدرسه گنجعلي خان 3. مدرسه حياتي 4. مدرسه شفيعيه 5. مدرسه ابراهيم خان 6. مقبره خواجه اتابك 7. گنبدجبليه 8. گنبد سبز 9. گنبد مشتاقيه 10. باغ شاهزاده ماهان 11. چهارسوق گنجعلي خان 12. ميدان گنجعلي خان 13. يخدان مؤيدي  14. حمام گنجعلي‌خان  15. حمام يا چايخانه سنتي وكيل حمام گنجعلي‌خان 16. حمام ابراهيم خان 17. كاروانسراي چهارسوق   18. كاروانسراي وكيل   19. كاروانسراي ميرزاعلينقي  20. كاروانسراي لحاف دوزها  21. كاروانسراي حاج مهدي  22. كاروانسراي هندوها  23. كاروانسراي حاج آقا علي 24. كاروانسراي ميرزا حسن 25. تيمچه حاج عبدالله خان 26. تيمچه كوزه گرها

——————————————————–

جاذبه های طبيعی :

1. ييلاقات ماهان گنبد جبليه  2. ييلاقات جوپار  3. ييلاقات راين 4. چشمه حسين آباد   5. چشمه قلعه عسگر  6. چشمه معدني ته خاتون 7. چشمه معدني غرغره  8. چشمه آب معدني ابارق  9. چشمه آب معدني بوجان  10. چشمه معدني رضا آباد  11. چشمه معدني پاچنار  12. چشمه معدني بيشه  13. چشمه معدني اختيار آباد  14. چشمه معدني حوض نو  15. چشمه معدني بغرا  گنبد مشتاقيه  16. چشمه معدني حوض آباد

——————————————————-

اماكن زيارتی و مذهبی :

• مسجد گنجعلي • مسجد وكيل • مسجد جامع كرمان • مسجد ملک • مسجد چهل ستون • آرامگاه شاهزاده حسين جويبار

—————————————————

خيابان‌ها و معابر مهم شهر :

از خيابان‌هاي مشهور كرمان مي‌توان از شريعتي،24 آذر, باقدرت،بلوار جمهوري اسلامي،ميدان آزادي،هزارويک شب،شفا،الغدير،شهاب، استقلال،منتظري (جهاد)،احمدي (مطهري)،خورشيد،ميرزا آقاخان،مولوي،حافظ،سعدي،امام خميني،سرباز،زريسف،بلوار ۲۲بهمن،ابوذر، رسالت،مشتاق،خواجو و بلوار ۲۴مهر ياد كرد.

————————————————————-

سوغات كرمان :

كلمپه،قاووت،فالوده كرماني،قالي كرماني،پته،ادويه جات،زيره،حنا،پسته،ظروف مسي،چنگمال،كماچ سهن

———————————————————-

مشاهير كرمان :

خواجوي كرماني، هوشنگ مرادي كرماني، ميرزا آقاخان كرماني، احمدرضا احمدي، علي‌اكبر صنعتي، پرويز شهرياري، روح‌الله خالقي، علي اطهري كرماني، افسر كرماني، علي اكبر عبدالرشيدي ايرج كابلي، فردوس كاوياني، كيخسرو شاهرخ، پري صابري، فرخنده حاجي‌زاده، حميد حاجي‌زاده، شهید محمدجواد باهنر، ميرزارضا كرماني، مظفر بقائي، احمد بهمنيار، شيخ احمد روحي، زردشت بهرام پژدو، ميترا منصوري، عماد فقيه كرماني، فواد كرماني، مجدالاسلام، مشتاق عليشاه، احمد ناظرزاده كرماني، فرناز ناظرزاده كرماني، دكتر عباس رياضي كرماني، علي اكبر سعيدي سيرجاني، دكتر مهدي رجبعلي پور، سعيد نفيسي، شروين محبي كرماني، دكتر رستم سرايي، محمد ابراهيم باستاني پاريزي، امير حسين ايرانمنش ملقب به امير روج، نادر ابراهيمي، منوچهر نيستاني، داريوش رفيعي،مرحوم ايرج بسطامي، مهدي بهزادپور، علينقي بهمنيار، حسن معاصر كرماني، محمدجواد حجتي كرماني، علي حجتي كرماني، سيدمحمود دعايي، عبدالله دهش، دكتر محمود روح الاميني، جمشيدسروش سروشيان، ارباب كيخسرو شاهرخ، شاه نعمت الله ولي، توران شهرياري، طاهره صفار زاده، عبدالحسين صنعتي زاده كرماني، همايون صنعتي‌زاده كرماني، دكتر سيدخليل خطيب رهبر، فؤاد كرماني، حسين كوهي كرماني، كيومرث منشي‌زاده، مجدالاسلام كرماني، ناظم الاسلام كرماني، محمدحسين ميمندي‌نژاد ، ميرزا علي‌اكبرخان نفيسي ناظم‌الاطبا، دكتر سيدعلي اكبر وكيلي ميرحسيني، سيدمحمد هاشمي، سيدمحمدرضا هاشمي، روح‌انگيز سامي‌نژاد، مرحوم علي اكبر هاشمي رفسنجاني و شهید سردار رشید اسلام،سپهبد حاج قاسم سليماني (سرباز ولایت)

—————————————————————–

دانشگاه‌های استان کرمان :

دانشگاه پيام نور كرمان – دانشگاه شهيد باهنر كرمان – دانشگاه علوم پزشكي كرمان – دانشكده فني شهيد چمران كرمان – دانشگاه آزاد اسلامی واحد كرمان – دانشگاه ولی عصر رفسنجان – مجتمع آموزش عالی خواجه نصير – آموزشكده فنی شهيد دادبين – دانشگاه آزاد اسلامی واحد زرند – مجتمع آموزش عالی صنعت و معدن زرند  – آموزشكده فنی حضرت فاطمه (س) كرمان